تاریخچه هاکی روی یخ جهان و ایران
اولین نشانههای آیس هاکی را ۲۵۰ سال پیش میشود در انگلستان و شیوه سنتی اون سراغ گرفت.
شیوه آیس هاکی مدرن امروزی از ۱۸۸۵ (حدود ۱۵۰ سال پیش) در مونترال کانادا با بازی دو تیم آغاز شد.
فدراسیون جهانی در سال ۱۹۰۸ (۱۱۵ سال پیش) در پاریس کار خودش رو شروع کرد.
اما چرا تا امروز هیچ وقت هاکی روی یخ در ایران نداشتیم؟
برای عضویت در فدراسیون هاکی روی یخ 2 پیش نیاز باید وجود می داشت: یک پیست سایز استاندارد المپیک (Olympic Size) و داشتن لیگ هاکی روی یخ.
اولین پیست یخ تفریحی سال ۱۳۴۶ در تهران با نام قصر یخ ساخته شد، ۱۳۵۰ سالن المپیک سایز ۱۲۰۰۰ نفری آزادی ساخته شد، ۱۳۸۵ مجدد این پیست افتتاح شد ولی به جهت عدم توانایی در نگهداری بعد از دو هفته تعطیل شد.
پیست های آرامیس تهران ، دامون کیش و پدیده مشهد هم در دهه ۹۰ شمسی با سایز تفریحی مورد بهره برداری قرار گرفت، اما ایران قبل از افتتاح پیست یخ المپیک سایز ایرانمال تا سال ۱۳۹۹ نتوانست به عضویت فدراسیون جهانی درآید.
به عبارت ساده تر تا پایان دهه 1390 و پیش از راه اندازی پیست استاندارد ایرانمال، 2 پیش نیاز اصلی برای عضویت ایران در هاکی روی یخ جهان وجود نداشت.
چند واقعیت در خصوص سطح فنی تیم هاکی روی یخ ایران
این خانواده کار خود را از سال ۱۳۸۴ به صورت جدی با اولین اعزام به مسابقات آسیایی اینلاین هاکی شروع کرد و در اولین رویداد در جایگاه آخر ایستاد و در یک مسیر سیستماتیک با کمک بخش خصوصی و حمایت مردم، عشق و علاقه ورزشکاران و با بهره گیری از نخبگان این خانواده توانست پس از 13 سال از نخستین حضور، سال ۱۳۹۷ مقام قهرمانی آسیا را بدست آورد.
با افتتاح پیست یخ ایرانمال در سال 1399 ورزشکاران، مربیان و داوران اینلاین هاکی فعالیت خود را در هاکی روی یخ متمرکز کردند.
در طول ۲۰ سال گذشته بدون هیچ کمک دولتی بیش از ۲۰ مربی و ورزشکار مطرح در سطح جهانی در کمپ ها ، اردوها و لیگهای این رشته در ایران حضور پیدا کردند و حاصل حضور آنها، تربیت مربیان پایه با تجربیات جهانی، آسیایی و بین المللی شد که استعدادیابان اصلی این رشته ورزشی هستند.
نتیجه عملکرد این کادر فنی خارجی و داخلی در مسابقات اخیر آسیایی زنان و در مسابقات دیویژن چهار جهان مردان خود را به شکلی نشان داد که کشورهایی که دهها برابر بودجه ، پیست یخ استاندارد و سالیان طولانی تجربه حضور در مسابقات را داشتند در مقابل تیم ایران شکست های سختی را تجربه کردند.
هاکی روی یخ ایران امروز چه جایگاهی در جهان دارد؟
سه سال بعد از فعالیت حرفه ای، در قسمت زنان تیم ملی ایران بدون برخورداری از بودجه های دولتی، در دو مسابقه رسمی کشورهای اسلامی و قهرمانی آسیا و اقیانوسیه تیم های بحرین، عمان، امارات، عربستان سعودی، هند، قرقیزستان، کویت، سنگاپور و مالزی را شکست داد و بعد از تایلند در جایگاه نایب قهرمانی سال 2023 آسیا و اقیانوسیه ایستاد.
این در حالیست که تشکیل تیم هاکی، داشتن پیست یخ فعال و عضویت فدراسیون جهانی برای کشورها به خودی خود یک دستاورد بزرگ در ورزش است چرا که از بین ۱۹۵ کشور جهان تاکنون ۸۳ کشور توانسته اند به عضویت فدراسیون جهانی در بیایند و تنها 44 کشور در برنامه های جهانی و ۳۹ کشور در برنامه های قاره ای فدراسیون جهانی در قسمت زنان و در قسمت مردان ۵۶ کشور از جمله ایران در برنامه جهانی و ۲۷ کشور در برنامه های قاره ای شرکت کرده اند.
از لحاظ رنکینگ فدراسیون جهانی پس از چهار سال شرکت در مسابقات جهانی و کسب امتیاز می توانیم در رنکینگ جهانی وارد شویم.
دفعات حضور در مسابقات رده های مختلف سنی فارغ از نتیجه، به افزایش امتیاز در رنکینگ کمک می کند و شاید همین ساز و کار امتیاز دهی رنکینگ باشد که باعث شده چین، ژاپن، کره جنوبی ، قزاقستان و تایپه از آسیا تنها در مسابقات رنکینگ جهانی شرکت کنند و در مسابقات آسیایی و اقیانوسیه به جهت عدم امتیاز رنکینگ شاهد حضورشان نباشیم
البته فعلا امکان حضور تیم بانوان در مسابقات جهانی وجود ندارد.
معجزه: واقعیت یک رشته کاملا نو پا
خوشبینانه هر رشته ورزشی جدید تا سالها نیاز به شرکت در مسابقات و آشنا شدن با فرهنگ جهانی آن رشته دارد که عموما با نتیجه های درخشان همراه نیست.
بازیکنان، کادر فنی و مسئولین در رقابت های مختلف باید یک سیر سعودی و پلکانی را تجربه کنند تا قدم به قدم بتوانند بعد از گذشت حداقل ۱۰ سال با قدرت در مسابقات شرکت کنند.
نتایج بدست آمده برای تیم های هاکی روی یخ ایران تا به اینجای کار پس از ۳ سال فعالیت چیزی کمتر از یک معجزه نیست.
امروز ورزشکاران و مربیان ایرانی هاکی روی یخ درس های مختلفی را باید فرابگیرند و تجربه های متعددی کسب کنند که شاید «باختن» مهمترین آن باشد.
هیچ کس باختن را دوست ندارد اما باید درست باختن را یاد بگیریم و از تجربه بدست آمده پیروزی بسازیم.
از سوی دیگر باید مراقبت کنیم نتایج آینده تیم های هاکی روی یخ و شکست های احتمالی که جزئی از ورزش است، باعث سرخوردگی و دلسردی سرمایه انسانی مان نشود.
نخستین حضور: چرا در تایلند قهرمان نشدیم؟
این اولین دوره حضور دختران ایرانی در یک مسابقه در این سطح بود و شاید سوال درست این است چرا ما به فینال رسیدیم؟
در خصوص مسابقه فینال باید بگویم تایلند آب و هوای 45 درجه به شدت شرجی داشت. دختران ما به این آب و هوا عادت ندارند. اساساً بوی غذا در آسیای شرقی همیشه بعد از چندروز ورزشکاران را از غذا خوردن دلزده می کند. حتی اگر غذای خوب تامین شود، بویی که در محیط هتل و رستوران ها هست برای ما ایرانی ها بسیار آزاردهنده ست.
تایلندی ها در مسابقه فینال، استادیوم را به جهنم تبدیل کرده و از میزبانی به بهترین شکل استفاده بردند. حضور تیم های هواداری حرفه ای با صورت های رنگ شده و طبل و شیپور و تماشاگران هماهنگ فشار مضاعفی را به ورزشکاران ما وارد کرد.
این اولین تجربه دختران ایرانی در سطح نخست هاکی روی یخ آسیا-اقیانوسیه بود به همین جهت هم فکر می کنم چون بچه ها تجربه بردن نداشتند، نتوانستند از همه ی مهارت های فنی و روانی شان استفاده کنند.
باید تاکید کنم بهترین بازیکن های تایلند حقیقتاً از بهترین بازیکنان ما بهتر بودند و بچه های ما بسیار دلیرانه 40 دقیقه اول یک-یک مساوی بودند و روی دو اشتباه فردی دو گل خوردند که امکان جبرانش وجود نداشت.
اما اگر آمار و ارقام بازی را ببینید، تیم ما دو برابر تیم تایلند روی دروازه فرصت ایجاد کرد که فکر می کنم اگر بچه ها تجربه بیشتری داشتند و می توانستند از توان روانی و فنی شان حداکثر استفاده را کنند، برد دور از دسترس نبود.
مساله بودجه: هزینه حضور در مسابقات آسیایی از کجا تامین شد؟
در ابتدا باید یه تشکر کنم از دکتر سیدحمید سجادی وزیر ورزش و جناب آقای پولادگر معاون قهرمانی وزارت ورزش که نیمی از هزینه ها را بعد از سفر پرداخت کردند و نیم دیگر قرار هست این هفته پرداخت شود؛ همچنین قرار است از دختران قهرمان ایران تقدیر شود که امیدوارم هر دو کار به زودی انجام شود که حکما گفتهاند: «و فی التأخیر آفاتٌ»!
همانطور که قبلاً گفتم انجمن هاکی روی یخ به تازگی به فدراسیون اسکی و ورزش های زمستانی منتقل شده است، بنابر این ما حقیقتاً بودجه ای نداریم. داستان سفر به مسابقات قهرمانی آسیا در تایلند، نوک قله یخ بیرون مانده از اقیانوسیه است.
مشکلات بزرگ چیزهای دیگریست. در راه اندازی و فعالیت تیم هاکی روی یخ 50 درصد کار بر دوش زیرساخت سخت افزاری که پیست یخ است، قرار دارد که با سرمایه گذاری بالغ بر 250 میلیارد تومانی توسط ایرانمال انجام شد و ما واقعاً قدردان آقای علی انصاری هستیم.
اگر از روز اول نگرش ملی و غیر انتفاعی در مجموعه پیست یخ ایرانمال وجود نداشت و فقط نگاه درآمدزایی حاکم بود، مطمئناً در زمان کوتاه 3 ساله نمی توانستیم این دستاوردهای بزرگ را خلق کنیم. من و تمام خانواده هاکی روی یخ ایران ممنوندار آقای انصاری و مجموعه ایرانمال هستیم.
قسمت دوم کار تجهیزات بچه هاست. این بچه ها نه حقوق دارند و نه بیمه هستند. همه هزینه های تجهیزات دلاری است و خودشان می پردازند. این از مواردی است که اگر بخواهیم، یک مرحله بالاتر رویم و پیشرفت کنیم، باید به آن توجه بیشتری داشته باشیم.
واقعاً تهیه تجهیزات برای یک بازیکن ملی با این دستاوردها و امکان مدال آوری، نیاز به ردیف بودجه در کمیته المپیک و وزارت ورزش دارد؛ از این جهت واقعاً به کمک نیاز داریم.
در خصوص سفر هم 50 درصد هزینه سفر هزینه هتل و غذاست که فدراسیون جهانی پرداخت کرد. ما هزینه ویزا و بلیط هواپیما را داشتیم که در تهیه آن گرفتار شدیم. قبل از اعزام وزیر محترم ورزش به ما وعده پرداخت هزینه های سفر را دادند که متأسفانه بدنه وزارت ورزش دستور را عملیاتی نکرد. از آنجایی که با محدودیت زمانی روبرو بودیم موضوع را با بچه های تیم ملی که همگی یک خانواده هستیم مطرح کردیم و قرار شد 50 درصد هزینه ها را بچه ها تامین کنند و 50 درصد مابقی را با قرض تهیه کردیم و توانستیم تیم را به مسابقات برسانیم. بنابراین استرس مسابقه برای دختران، نه از آغاز مسابقات که از آغاز پروسه تهیه بلیت و اعزام شروع شد.
بعداز نایب قهرمانی اعجاب آور تیم، همه مسئولین ورزشی قول دادند هزینه ها را به خانواده ها برگردانند اما دردآور این است بسیاری از تیم های دیگر ورزشی که امکان مدال آوری و افتخار آفرینی دارند، نمی توانند از حمایت خانواده ها و اسپانسرها بهره مند شوند و بنابر این از گردونه رقابت و قهرمانی حذف می شوند.
این موضوع اصلا در شان ایران بزرگ و ثروتمند ما نیست. مسئولان باید توجه کنند حضور ایران در رویدادهای منطقه ای، قاره ای، بین المللی و جهانی بخش مهمی از اتفاق بزرگتر یعنی دیپلماسی عمومی است و کاهش حضور یا حذف ایران از مسابقات عملا فرصت را افتخار آفرینی بدخواهان ایران فراهم می کند. این درحالی است که کل برآورد اعزام تیم های ملی ایران در رویدادهای ورزشی در سال به 30 میلیون دلار هم نمی رسد که رقم بسیار ناچیزی در بودجه کشور است.
علاوه بر دستاوردهای ورزشی، پخش تلویزیونی مسابقات و این شور و هیجان و امیدآفرینی و همبستگی که در دل دخترهای این سرزمین در این شرایط پر فشار روانی به وجود آمد، موضوعی است که فراتر از هزینه های ریالی باید به آن توجه کرد.
ممکن است برخی به اشتباه تصور کنند به دلیل گرانی تجهیزات ورزشی هاکی روی یخ، ورزشکاران از برخی مناطق خاص تهران در تیم حضور داشتند، در حالی که برعکس هسته اصلی تیم ملی را دخترانی از مناطق میانی تهران، شهر ری، ورامین، پیشوا و قم تشکیل دادند.
وضعیت امروز و چشم انداز آینده
چشم انداز آینده هاکی روی یخ ایران از دل یک برنامه استعدادیابی جامع و عملیاتی، نه از نوع برنامه هایی که فقط روی کاغذ نوشته می شود، بیرون آمده است.
از سه سال قبل یک برنامه استعدادیابی داشتیم که هفته ای یک جلسه با حضور ورزشکاران مستعدی که هیئت های استانی به ما معرفی می کردند برگزار می شد و این حمایت مستقیم آقای ایوالفضل انصاری بود. جالب است بدانید بازیکنانی مثل یگانه بهرامی از اصفهان یا هدیه و فاطمه آقایی از قم و تعداد دیگری از این بچه ها از همین برنامه کشف شدند که امروز در مسابقات قهرمانی آسیایی درخشیدند. ما این روند سازنده را دنبال می کنیم.
از سوی دیگر سامانه جذب و پایش استعدادها و ورزشکاران را که توسط یک نخبه دانشگاه شریف که از بازیکن تیم ملی بزرگسالان و مربی ملی جوانان است با صرف چندین ماه وقت به صورت یک پروژه کامل پیاده سازی کردیم که امروز عملیاتی شده است.
در بهار سال 1402 تیم ملی زیر 10 سال، زیر 14 سال، زیر 18 سال، زیر 20 سال و بزرگسالان رو در دو بخش آقایان و بانوان فعال هستند. اعضای منتخب تیم ملی بزرگسالان به عنوان مربیان این تیمها، فرایند تربیت و آموزش مهارت های فنی را به صورت بسیار ویژه دنبال می کنند.
ایرانمال حامی تامین زمین رایگان تیمهای ملی هاکی است.
تلاش می کنیم مسابقات لیگ را به صورت منظم برگزار کنیم و با شرکت در دوره های بین المللی، دانش فنی سرمایه انسانی هاکی را ارتقا می دهیم.
در حال حاضر دوتا مربی خوب بین المللی داریم، داور خوب بین المللی داریم
هدف گذاری میان مدت انجمن این هست برای 6 سال آینده یعنی سال 2029 با تامین سالانه 200 هزار دلار از محل بودجه دولتی و جذب اسپانسرهای قدرتمندی مانند همراه اول، مدال های آسیایی هاکی روی یخ را به طلا خواهیم رساند و در بازی های زمستانی عربستان سعودی که سال 2029 برگزار می شود حتماً تیم های ملی ایران روی سکو خواهند رفت و به واسطه روی سکو رفتن، انشالله سهمیه المپیک 2030 ونکور را به دست خواهیم آورد!
این اهداف افتخار آفرینی فرا ملی ما است ولی من در سطح ملی باید بگویم، ما باید با ایجاد یک جریان تبلیغی پایدار و مداوم زمینه جذب نوجوانان و جوانان به این ورزش بسیار مهیج در حوزه سلامتی و قابلیت جسمانی را فراهم کنیم.
این روند، جریانی است که ارزش سرمایه گذاری و توجه را دارد و حتماً برگشت سرمایه خوبی برای ورزش کشور در پی دارد.
بازیکنان ایرانی مقیم خارج از کشور؟
یک ظرفیت بی نظیر برای درخشش هرچه بیشتر ایران در سطوح بالاتر، ایرانیان فعال در لیگ های بزرگ دنیا هستند که مطرح ترین آنها میکا زیبانژاد ورزشکار ایرانی سوئدی و کاپیتان تیم نیویورک رنجرز NHL است.
تا امروز ۸۵ بازیکن حرفه ای ایرانی شناسایی شده اند و در صورت حضور ۱۸ ماهه آنها در کشور و نقل و انتقال رسمی به لیگ ملی، مانند تجربه موفق تیم ملی فوتبال می توانند در رویدادهای قاره ای و جهانی برای ایران افتخار آفرینی کنند.
فعالیت رسانه و سوشال مدیای هاکی روی یخ ایران
گروه هاکی روی یخ ایران همیشه در صدد اطلاع رسانی و ایجاد ارتباط مستمرسازنده با اصحاب رسانه بوده و این مهم را بر مبنای یک باور اساسی با احترام به جامعه ارزشمند رسانه ورزشی دنبال کرده است.
مهمترین رویکردهای رسانه ای
- مهمترین سیاست ما ایجاد شبکه ای از فعالان رسانه ای برای آشنایی با فعالیت های هاکی روی یخ ایران بوده است.
- فعالان رسانه ای با جزئیات کامل در سه سال گذشته در جریان امور هاکی روی یخ ایران و فعالیتهای آن هستند.
- انجمن تمام تلاش خود را برای تولید محتوای خام اخبار، عکسها و ویدیو های حرفه ای مسابقات به اصحاب رسانه در حد اقل زمان بکار گرفته است.
- جامعه رسانه ورزشی ایران با جایگاه جهانی هاکی روی یخ، لیگ های قدرتمند NHL, KHL و توجه جهانی به این رشته آشنا هستند و در یک دهه گذشته شاهد پخش تمامی مسابقات این رشته به صورت زنده بوده ایم.
- صداوسیما و شبکه ورزش در چندسال گذشته رویدادها و مسابقات لیگ هاکی روی یخ را به صورت زنده و آرشیوی پخش کرده است.
- به جهت لباس های ایمنی هاکی روی یخ لباس تیم حریف ایران نیز با رعایت منشور صدا و سیما قابلیت پخش داشته است.
- انجمن هاکی روی یخ رسانه مستقل فعالی دارد که پست پیغام اعضای تیم ملی در پایان رقابتها نزدیک به ۲ میلیون بازدید داشته است.
- در هیئت اجرایی این انجمن متخصصین روابط عمومی در ورزش به صورت افتخاری و در راستای مسئولیت اجتماعی فعالانه حضور دارند.
- علاوه بر تولید محتوا برای مدیوم های اطلاع رسانی و شبکه های اجتماعی، انجمن با تولید فیلم مستند <<جایی برای فرشته ها نیست >> یک کار ماندگار صورت داد که جوایز متعدد سینمایی را از آن خود کرد.
انجمن هاکی روی یخ فدراسیون اسکی و ورزش های زمستانی، تیم اجرایی انجمن و تیم پشتیبانی
انجمن هاکی روی یخ که زیر مجموعه فدراسیون اسکیت فعالیت می کرد و رشد ویژه خود را مدیون همکاری رییس سابق این فدراسیون می داند، پس از پایان دوره ایشان و انتخاب رییس جدید فدراسیون اسکیت یک سال به صورت کامل تعطیل شد؛ اما با درایت وزیر محترم ورزش و معاونت ورزش قهرمانی برای فعالیت مجدد، این انجمن به فدراسیون اسکی و ورزش های زمستانی منتقل شد که الحق با اینکه هیچ ردیف بودجه ای برای این ورزش وجود ندارد اما آرامشی که رییس فدراسیون اسکی و ورزشهای زمستانی با اعتمادش به خانواده هاکی روی یخ بوجود آورد باعث شد با دست خالی اما دلی روشن فعالیتهای انجمن سرعت بیشتری بگیرد.
انجمن با کادر اجرایی ۲۵ نفره و پشتیبانی بیش از ۵۰ داوطلب که همگی در راستای مسئولیت اجتماعی و بدون دریافت دستمزد فعالیت می کنند، بزرگترین دارایی هاکی روی یخ ایران است.
دور هم جمع کردن این بزرگان و نخبگان و هم افزایی آن ها برای رشد هاکی روی یخ، بزرگترین افتخار ماست.
ادعای فدراسیون هاکی ایران (هاکی روی چمن)
اخیرا زیاد شنیده می شود که دستاوردهای انجمن هاکی روی یخ فدراسیون اسکی و ورزش های زمستانی را به مسئولین فدراسیون هاکی روی چمن تبریک میگویند! و آن ها هم تشکر میکنند و میگویند: لطف خداست!
لازم به یادآوری و تاکید است: نه تنها رشته هاکی روی یخ هیچ ارتباطی به هاکی روی چمن و هاکی سالنی ندارد بلکه همانند مقایسه فوتبال با فوتبال آمریکایست که فقط در یک کلمه با هم مشترک هستند (حمل توپ در یکی با دست و در دیگری با پا)!
هاکی روی یخ در جهان دارای یک فدراسیون مستقل است، در ایران این رشته به واسطه حلقه اصلی اینلاین هاکی در فدراسیون اسکیت به عنوان یک کمیته فعال شد، سپس با ارتقاء به انجمن هم اکنون زیر نظر فدراسیون اسکی و ورزش های زمستانی فعالیت می کند و حتما گام بعدی باید ایجاد انجمن مستقل یا فدراسیون مستقل زیر نظر وزارت ورزش و کمیته المپیک باشد. روشن است نگاه فدراسیون هاکی روی چمن هیچ محلی از اعراب ندارد.